Biopsje aspiracyjne cienkoigłowe (BAC): piersi, tarczycy, węzłów chłonnych

Biopsja cienkoigłowa jest bezpiecznym, ale inwazyjnym badaniem. W większości przypadków nie wymaga przygotowania. W dniu wizyty konieczne jest przedstawienie wyników (ze zdjęciami) poprzednich badań USG i konsultacja z lekarzem badającym dotycząca przyjmowanych przez Pacjenta leków lub innych czynników zwiększających ryzyko krwawienia (np. małopłytkowość, niedobór czynników krzepnięcia). Leki przeciwkrzepliwe („rozrzedzające” krew) mogą stanowić zagrożenie powikłań związanych z biopsją. Przed badaniem koniecznie należy poinformować lekarza o zażywanych lekach, ewentualnie skonsultować z prowadzącym kardiologiem lub internistą czy można lek przed badaniem odstawić.

BACC – jest to biopsja aspiracyjna cienkoigłowa celowana. Oznacza to nakłucie powierzchownie położonych narządów cienką igłą (o średnicy zewnętrznej 0,4-0,6 mm) w celu pobrania materiału do badania. Badanie wykonuje się pod kontrolą obrazu ultrasonograficznego (USG). BACC jest badaniem cytologicznym komórek i posiada wiele zalet:

• pozwala ustalić rozpoznanie w krótkim czasie dzięki czemu można uniknąć niepotrzebnej operacji i zaplanować odpowiednie leczenie
• badanie jest krótkie 
• biopsja i okres po zabiegu jest praktycznie bez bólu i dlatego nie stosuje się znieczulenia (środek znieczulający też trzeba podać w zastrzyku, z wykorzystaniem igły – takiej samej albo grubszej. Dodatkowo, środek znieczulający nieprzyjemnie drażni. Podsumowując, ból przy znieczuleniu byłby zazwyczaj większy niż przy biopsji.
• nie jest wymagane specjalne przygotowanie, ale przed badaniem należy zgłosić lekarzowi wszystkie informacje odnośnie przyjmowanych leków, zwłaszcza takich, które zaburzają krzepliwość krwi (np. ticlopidyna, clopidogrel, xarelto, acenocumarol, itp.). Stosowanie przewlekłe Acardu nie jest przeciwwskazaniem do wykonania biopsji cienkoigłowej, ale wiąże się z wyższym ryzykiem wystąpienia siniaka.
• badanie może być wykonane u pacjentów obciążonych innymi chorobami
• badanie nie wymaga pobytu w szpitalu
• zaburzenia w układzie krzepnięcia z uwagi na stosowanie cienkich igieł nie są przeciwwskazaniem do BACC
• BACC nie powoduje rozsiewu czy nasilenia postępu nowotworu

Jak wygląda badanie

• najpierw lekarz za pomocą aparatu USG odnajdzie zmianę wymagającą nakłucia 
• w czasie nakłucia nie można przełykać śliny i mówić (przez około 3-5 sekund)
• badanie wymaga współpracy pacjenta i nie może być wykonane u pacjentów pobudzonych

Postępowanie po badaniu

• na miejsce nakłucia zostanie założony opatrunek
• należy silnie ucisnąć miejsce nakłucia przez 5 minut (przy zaburzeniach krzepnięcia 10 minut), aby zapobiec powstaniu krwiaka
• opatrunek można zdjąć po godzinie

Możliwe powikłania

• w miejscu wkłucia może zrobić się krwiak (szczególnie przy zaburzeniach krzepnięcia). Jeśli po badaniu w miejscu wkłucia utrzymuje się ból powyżej kilku godzin należy się skonsultować z lekarzem wykonującym badanie
• w wyjątkowych przypadkach mogą pojawić się zaburzenia rytmu serca

Co oznacza, że wynik biopsji jest niediagnostyczny?

Biopsja niediagnostyczna lub niereprezentatywna oznacza, że ilość pobranego materiału lub jego jakość nie pozwala na postawienie rozpoznania. W związku z tym, że komórki pobierane są bardzo cienką igłą, ich ilość może być niewielka. Zdarza się tak nawet do 20% wszystkich biopsji cienkoigłowych  i  nie świadczy to o tym, że badanie zostało źle wykonane. Wynik niediagnostyczny  należy powtórzyć.  Lekarz  decyduje, czy biopsja ma być powtórzona pilnie lub w późniejszym okresie. 

WYNIK  BADANIA  INTERPRETUJE  LEKARZ  UWZGLĘDNIAJĄC  WYWIAD , BADANIE  KLINICZNE  ORAZ  BADANIA  DODATKOWE.